Portal Poemax jest prowadzony we współpracy ze stowarzyszeniem 
Spis rzeczy
- Debiuty - Okolice Poezji
- Debiuty - Prozaicznie
- Debiuty - Grafika i art
- Debiuty - Stopklatka
- Baza Poezji Polskiej
- Poradnik Literacki
- Krytyka Poetycka
- Dział Warsztatów
- Nasze Konkursy
- Katedra Światła
- УКРАЇНА
Akcje promocyjne
- Konkurs "KOBIETA" 2020
- Konkurs "Wiosna" 2023
- NAJLEPSZE PUBLIKACJE
- Publikacje Czerwca '18
- Publikacje czerwca '19
- Publikacje grudnia '17
- Publikacje grudnia '18
- Publikacje grudnia '19
- Publikacje kwietnia '18
- Publikacje kwietnia '19
- Publikacje lata '18
- Publikacje lipca '17
- Publikacje lipca '19
- Publikacje listopada '17
- Publikacje listopada '18
- Publikacje listopada '19
- Publikacje lutego '18
- Publikacje lutego '19
- Publikacje maja '18
- Publikacje marca '18
- Publikacje marca '19
- Publikacje października '17
- Publikacje października '18
- Publikacje października '19
- Publikacje sierpnia '17
- Publikacje sierpnia '19
- Publikacje stycznia '18
- Publikacje stycznia '19
- Publikacje Stycznia '20
- Publikacje września '17
- Publikacje września '18
- Publikacje września '19
Inne
Forum
Zdzisław Brałkowski
Dykciarze i inni, cz.2/3
cd.
– Mamo, to jak ci od kryształków. – Opanowałem śmiech, przypomniawszy sobie niedawne zdarzenie. – No ci spod kiosku Ruchu.
– Mówisz o Kaziu i jego kolegach? – Mama zmarszczyła brwi, próbując sobie przypomnieć.
– Tak, o nim. Dobre kilka lat temu…
– Ale Kaziu już nie żyje.
– No, zapił się. Ale jak jeszcze żył, to kryształki pił. – Uśmiechnąłem się w myśli, zauważając mimowolny rym. – Kiedyś miałem ojcu kupić kilka sportów(1) i akurat za nim stanąłem. A Kaziu do kioskarki: „Dwa kryształki(2) proszę, szefowo”. Ona też kulturalnie: „Proszę, panie Kaziu, proszę”. Kaziu dał jej drobniaki, a potem, za kioskiem, na raz chlup z dwóch buteleczek pociągnął. Na jednym bezdechu, w spragnione gardziołko. Pełna kultura, wiedział, że przed kioskiem nie wolno pić. – Znowu zakrztusiłem się od śmiechu. – A potem wrócił i do kioskarki: „Dziękuję, szefowo”. A ona też: „Nie ma za co. Miłego dnia. Polecam się na przyszłość, panie Kaziu”.
– No i pewnie już miał miły. – Ojciec porozumiewawczo mrugnął okiem. – Do tego oszczędny, kryształek na spirytusie, a dużo tańszy niż monopolowy. Ale nie pamiętam go. – Sięgnął odruchowo w miejsce, gdzie poprzednio kładł papierosy. Machnął ręką i skrzywił usta. – Ot, przyzwyczajenie. Przecież już nie palę.
Mama uniosła ręce do góry i westchnęła:
– Janek, kopciłeś przecież dwie paczki najgorszych Sportów. Dobrze, że cię lekarz pogonił.
– No, tato, gdybyś sam chodził po fajki, to byś Kazia poznał. Stały klient. Ale jak pachniał kwiatami po wypiciu! Dziwne, że żadna go nie chciała, taki pachnący…
Znowu się roześmialiśmy.
– Czego tak rżycie? – Siostra wyszła z łazienki. – W całym domu was słychać, zaraz się sąsiedzi zlecą.
– Teresa, gdybyś tyle nie siedziała przed lustrem, to byś słyszała – zakpiłem. – Mama przed chwilą w sklepie pouczała tych młodych dykciarzy, jak najlepiej denaturat filtrować.
– A idźcie w cholerę z tymi dykciarzami!
– Coś taka nerwowa? Pośmiać się nie wolno?
– A bo mnie kilka dni temu zrobili w konia. – Siostra usiadła przy stole i pokręciła głową. – Zdzisiek, sama jestem na siebie wściekła.
– No? Nic nie mówiłaś.
– Co, no. Nie mówiłam. A co, miałam się jeszcze tym chwalić?
– Ale teraz mówisz – roześmiałem się. – Zaczęłaś, to powiedz.
– A, powiem, jak już zaczęłam. – Teresa machnęła ręką i wreszcie lekko się uśmiechnęła. – Byłam w Owczarkach i chciałam coś kupić. Taki jeden, mocno sterany życiem, zaczepił mnie przed sklepem, tym przy ostatnim przystanku autobusowym. Mówi: „Szanowna pani, głodny jestem. Dałaby mi pani na pół bochenka chleba”. Znam ja takich głodnych. No to mu mówię, że ja takich znam, niby na chleb nie mają, a na flaszkę albo papierosy żebrzą. A on, że nie, że naprawdę jest głodny, że mogę mu sama kupić, jak nie wierzę. I tak patrzy na mnie żałośnie, aż zwątpiłam. Może naprawdę jest głodny, może źle wszystkich oceniam. No i mu kupiłam. Nawet cały, a nie tylko połówkę…
Siostra przerwała, wstała i nastawiła czajnik. Usiadła ponownie i zaczęła kręcić młynka palcami. Zacisnęła wargi, jakby nie wiedziała, co powiedzieć.
– No i? – Mama nie lubiła długich przerw w rozmowie. – No, co dalej? Chyba nie zjadł chleba? Dałaś się zrobić?
– A właśnie, że zjadł. – Teresa pokręciła głową. – Czekał przed sklepem, więc mu wyniosłam. Rozpłynął się w podziękowaniach, łzy mu popłynęły, prawie wpół mi się kłaniał, jaka to ja dobra panienka, że takich ludzi to teraz mało. Wyciągnął scyzoryk i przeciął chleb; zaraz połówkę zaczął z lubością gryźć. Gryzł i mlaskał, jakby od tygodnia nic w ustach nie miał i dalej mi dziękował.
– I co, nagle wyciągnął dyktę i poprosił, abyś chlebek potrzymała? – wszedłem siostrze w słowo, aby przyspieszyć jej opowiadanie, bo jak się rozgada, to wykapana mama… Zamiast konkretnie i krótko, to musi wszystko niepotrzebne też powiedzieć.
– Właśnie że nie. A ty nie przerywaj, jak starsza siostra mówi. – Teresa żartobliwie pogroziła mi palcem. – Dalej jadł, mlaskał i dziękował. Aż mi się przyjemnie zrobiło, że jednak są i tacy, i dobrze, że mu kupiłam. Wtedy weszłam jeszcze raz do sklepu, aby swoje kupić i zagadałam się chwilę ze sprzedawczynią. Kiedy wyszłam, stanęłam na przystanku autobusowym i się odwróciłam. Że też mi się chciało odwrócić! Wolałabym nie. A tak, aż szlag mnie trafił. Patrzę, a ten niby biedak za sklepem stoi i kilku jeszcze z nim, też takich zużytych. Wszyscy patrzyli pożądliwie w jeden punkt. W szklaneczkę, którą jeden trzymał. Mój zgłodniały trzymał całą, odkrojoną połówkę chleba, a drugi… – na chwilę przerwała, pokręciła głową i dokończyła – a drugi leje z butelki denaturat. Z dołu zaś kap, kap, do trzymanej szklaneczki…
Nie zdzierżyłem ja, nie wytrzymali i rodzice. Znowu szyby w oknach zatrzęsły się od naszego wybuchu śmiechu.
– Aleś się dała zrobić…
– Dlatego nie chciałam o tym mówić. Wiedziałam, że będziecie się ze mnie śmiali. A ty, Zdzisiek, nie przerywaj, mówiłam. Mam nauczkę, już nigdy nie dam się zrobić.
---
1/ papierosy "Sport" (później zmienili nazwę na "Popularne") można było wtedy kupić w kiosku "Ruch" nawet na sztuki. Dzieciom "dwa sporty dla taty" też sprzedawali,
2/ "Kryształek" - popularna woda kolońska dla mężczyzn.
---------
cdn.
– Mamo, to jak ci od kryształków. – Opanowałem śmiech, przypomniawszy sobie niedawne zdarzenie. – No ci spod kiosku Ruchu.
– Mówisz o Kaziu i jego kolegach? – Mama zmarszczyła brwi, próbując sobie przypomnieć.
– Tak, o nim. Dobre kilka lat temu…
– Ale Kaziu już nie żyje.
– No, zapił się. Ale jak jeszcze żył, to kryształki pił. – Uśmiechnąłem się w myśli, zauważając mimowolny rym. – Kiedyś miałem ojcu kupić kilka sportów(1) i akurat za nim stanąłem. A Kaziu do kioskarki: „Dwa kryształki(2) proszę, szefowo”. Ona też kulturalnie: „Proszę, panie Kaziu, proszę”. Kaziu dał jej drobniaki, a potem, za kioskiem, na raz chlup z dwóch buteleczek pociągnął. Na jednym bezdechu, w spragnione gardziołko. Pełna kultura, wiedział, że przed kioskiem nie wolno pić. – Znowu zakrztusiłem się od śmiechu. – A potem wrócił i do kioskarki: „Dziękuję, szefowo”. A ona też: „Nie ma za co. Miłego dnia. Polecam się na przyszłość, panie Kaziu”.
– No i pewnie już miał miły. – Ojciec porozumiewawczo mrugnął okiem. – Do tego oszczędny, kryształek na spirytusie, a dużo tańszy niż monopolowy. Ale nie pamiętam go. – Sięgnął odruchowo w miejsce, gdzie poprzednio kładł papierosy. Machnął ręką i skrzywił usta. – Ot, przyzwyczajenie. Przecież już nie palę.
Mama uniosła ręce do góry i westchnęła:
– Janek, kopciłeś przecież dwie paczki najgorszych Sportów. Dobrze, że cię lekarz pogonił.
– No, tato, gdybyś sam chodził po fajki, to byś Kazia poznał. Stały klient. Ale jak pachniał kwiatami po wypiciu! Dziwne, że żadna go nie chciała, taki pachnący…
Znowu się roześmialiśmy.
– Czego tak rżycie? – Siostra wyszła z łazienki. – W całym domu was słychać, zaraz się sąsiedzi zlecą.
– Teresa, gdybyś tyle nie siedziała przed lustrem, to byś słyszała – zakpiłem. – Mama przed chwilą w sklepie pouczała tych młodych dykciarzy, jak najlepiej denaturat filtrować.
– A idźcie w cholerę z tymi dykciarzami!
– Coś taka nerwowa? Pośmiać się nie wolno?
– A bo mnie kilka dni temu zrobili w konia. – Siostra usiadła przy stole i pokręciła głową. – Zdzisiek, sama jestem na siebie wściekła.
– No? Nic nie mówiłaś.
– Co, no. Nie mówiłam. A co, miałam się jeszcze tym chwalić?
– Ale teraz mówisz – roześmiałem się. – Zaczęłaś, to powiedz.
– A, powiem, jak już zaczęłam. – Teresa machnęła ręką i wreszcie lekko się uśmiechnęła. – Byłam w Owczarkach i chciałam coś kupić. Taki jeden, mocno sterany życiem, zaczepił mnie przed sklepem, tym przy ostatnim przystanku autobusowym. Mówi: „Szanowna pani, głodny jestem. Dałaby mi pani na pół bochenka chleba”. Znam ja takich głodnych. No to mu mówię, że ja takich znam, niby na chleb nie mają, a na flaszkę albo papierosy żebrzą. A on, że nie, że naprawdę jest głodny, że mogę mu sama kupić, jak nie wierzę. I tak patrzy na mnie żałośnie, aż zwątpiłam. Może naprawdę jest głodny, może źle wszystkich oceniam. No i mu kupiłam. Nawet cały, a nie tylko połówkę…
Siostra przerwała, wstała i nastawiła czajnik. Usiadła ponownie i zaczęła kręcić młynka palcami. Zacisnęła wargi, jakby nie wiedziała, co powiedzieć.
– No i? – Mama nie lubiła długich przerw w rozmowie. – No, co dalej? Chyba nie zjadł chleba? Dałaś się zrobić?
– A właśnie, że zjadł. – Teresa pokręciła głową. – Czekał przed sklepem, więc mu wyniosłam. Rozpłynął się w podziękowaniach, łzy mu popłynęły, prawie wpół mi się kłaniał, jaka to ja dobra panienka, że takich ludzi to teraz mało. Wyciągnął scyzoryk i przeciął chleb; zaraz połówkę zaczął z lubością gryźć. Gryzł i mlaskał, jakby od tygodnia nic w ustach nie miał i dalej mi dziękował.
– I co, nagle wyciągnął dyktę i poprosił, abyś chlebek potrzymała? – wszedłem siostrze w słowo, aby przyspieszyć jej opowiadanie, bo jak się rozgada, to wykapana mama… Zamiast konkretnie i krótko, to musi wszystko niepotrzebne też powiedzieć.
– Właśnie że nie. A ty nie przerywaj, jak starsza siostra mówi. – Teresa żartobliwie pogroziła mi palcem. – Dalej jadł, mlaskał i dziękował. Aż mi się przyjemnie zrobiło, że jednak są i tacy, i dobrze, że mu kupiłam. Wtedy weszłam jeszcze raz do sklepu, aby swoje kupić i zagadałam się chwilę ze sprzedawczynią. Kiedy wyszłam, stanęłam na przystanku autobusowym i się odwróciłam. Że też mi się chciało odwrócić! Wolałabym nie. A tak, aż szlag mnie trafił. Patrzę, a ten niby biedak za sklepem stoi i kilku jeszcze z nim, też takich zużytych. Wszyscy patrzyli pożądliwie w jeden punkt. W szklaneczkę, którą jeden trzymał. Mój zgłodniały trzymał całą, odkrojoną połówkę chleba, a drugi… – na chwilę przerwała, pokręciła głową i dokończyła – a drugi leje z butelki denaturat. Z dołu zaś kap, kap, do trzymanej szklaneczki…
Nie zdzierżyłem ja, nie wytrzymali i rodzice. Znowu szyby w oknach zatrzęsły się od naszego wybuchu śmiechu.
– Aleś się dała zrobić…
– Dlatego nie chciałam o tym mówić. Wiedziałam, że będziecie się ze mnie śmiali. A ty, Zdzisiek, nie przerywaj, mówiłam. Mam nauczkę, już nigdy nie dam się zrobić.
---
1/ papierosy "Sport" (później zmienili nazwę na "Popularne") można było wtedy kupić w kiosku "Ruch" nawet na sztuki. Dzieciom "dwa sporty dla taty" też sprzedawali,
2/ "Kryształek" - popularna woda kolońska dla mężczyzn.
---------
cdn.
Ilość odsłon: 145
Komentarze
Leszek.J
marzec 21, 2024 17:04
Wszystko czytam, ja publikuję mało, ale zapraszam czasem i do siebie.
Pozdrówka
Zdzisław Brałkowski
marzec 20, 2024 22:22
To i fajnie, Leszku :)
PS. To są fragmenty moich książek ze wspomnieniowego cyklu "Zza zasłony czasu". Sześć się ukazało, siódmą piszę, ósma będzie chyba ostatnią.
Leszek.J
marzec 20, 2024 19:09
Fajne te twoje wspomnienia Zdzisiek, wszystko czytam wiernie i nieodmiennie.
Pozdrawiam