PaNZeT
LIMERYK - jak to jeść - łychą, widelcem, czy paluchami ...
Limeryk (ang. limerick, od miasta Limerick w Irlandii) — miniaturka liryczna; nonsensowny, groteskowy, wierszyk o skodyfikowanej budowie:
-
pięć wersów o ustalonej liczbie sylab akcentowanych (w klasycznym limeryku wersy I, II i V liczą po trzy zestroje, a wersy III i IV – po dwa),
-
układ rymów aabba,
-
nazwa w klauzuli pierwszego wersu (podstawa rymu a).
Utwór ten, który pod względem treści jest rymowaną anegdotą, ma też zwykle stały układ narracji:
-
wprowadzenie bohatera i miejsca, w którym dzieje się akcja, w pierwszym wersie,
-
zawiązanie akcji w wersie drugim (często wprowadzony jest tu drugi bohater),
-
krótsze wersy trzeci i czwarty to kulminacja wątku dramatycznego,
-
zaskakujące, najlepiej absurdalne rozwiązanie w wersie ostatnim.
Limeryk, którego historyczne proweniencje sięgają prawdopodobnie XVIII-wiecznej Irlandii, wprowadził do świata literatury Edward Lear w ostatniej dekadzie XIX w. Gatunek ten szybko zawojował męskie kluby wiktoriańskiej Anglii, gdzie powodzeniem cieszyły się limeryki sprośne, pornograficzne czy bluźniercze.
=====================================================================
Limeryk (ang. limerick, od miasta Luimneach w Irlandii) —
miniaturka liryczna; nonsensowny, groteskowy wierszyk o
skodyfikowanej budowie:
* pięć wersów o stałej
liczbie sylab akcentowanych,
* układ rymów aabba,
zwykle żeńskich,
* trzeci i czwarty wers krótsze od
pozostałych (zwykle o 2-3 sylaby akcentowane),
* nazwa
geograficzna w klauzuli pierwszego wersu (podstawa rymu a).
Utwór
ten, który pod względem treści jest rymowaną anegdotą, ma też
zwykle stały układ narracji:
* wprowadzenie
bohatera i miejsca, w którym dzieje się akcja, w pierwszym
wersie,
* zawiązanie akcji w wersie drugim (często
wprowadzony jest tu drugi bohater),
* krótsze wersy trzeci i
czwarty to kulminacja wątku dramatycznego,
* zaskakujące,
najlepiej absurdalne rozwiązanie w wersie ostatnim.
(Źródło:
Wikipedia)
http://www.limeryki.pl/importLear.html
http://www.limeryki.pl/PSLgaleria.html
http://www.mif.pg.gda.pl/kmd/humor/poezja/limeryk.pdf
======================================================================
W linkach, które powyżej przytoczyłem znajdziecie przykłady oryginalnych limeryków Edwarda Leara, a także sporo ich polskich odpowiedników, bo o dobry przekład, czyli taki, który będzie wierny i równorzędny w stosunku do oryginału, jest raczej trudno, jeżeli w ogóle jest to możliwe …
Wiem coś o tym, bo sam przełożyłem ich z j. angielskiego kilkadziesiąt …
Osobiście skłonny jestem wierzyć, że limeryki były niegdyś formą twórczości irlandzkich ludowych grajków - czymś w rodzaju przyśpiewek w których chodziło o dowcipne skomentowanie jakiegoś zjawiska, albo „wbicie szpilki” czemuś, lub komuś …
Wydaje mi się, że tak było, ale przyszedł Pan Lear i zrobił z nich „literaturę” … Lear pewnie sam się nie spodziewał, że jego dziełka staną się kiedyś popularne, a już na pewno nie tego, że stanie się to w Polsce …
Tysiące ludzi piszą (a przynajmniej usiłują pisać) limeryki ... To nie taka prosta sprawa, to znaczy - owszem, każdy może spróbować, ale pisanie dobrych limeryków wymaga ćwiczeń ...
Mam tutaj "robić" za "psora" od limeryków ...
Niestety - nikomu nie podpowiem jak ma je pisać ... ale postaram się podpowiedzieć jak tego nie robić ...
Jeszcze nie wiem w jakiej formie się to będzie odbywało ... kiedyś na Poemie urządzaliśmy dość intensywne "bitwy limerykowe", ale to umarło śmiercią naturalną ...
Jakieś pomysły chodzą mi po głowie - niektóre wypróbowane, inne mniej ... ale to, czy się przyjmą i wypuszczą nowe pędy zależy nie tylko ode mnie ...
Zobaczymy się niebawem - PaNZeT
Komentarze
Konto usunięte
październik 02, 2017 17:10
a przypomnij to metrum i jak szukamy i najłatwiej rozkładać akcenty w naszym cud języku, pomijając limeryki do innych klasycznych takie rady mile widziane