SYNESTEZJA
Słowo pochodzące z greki, oznacza ‘czucie, postrzeganie’. Inna nazwa „transpozycja wrażeń”.

Synestezja to współodczuwanie, łączenie i przekształcanie różnych wrażeń zmysłowych; w psychologii – pojawianie się przy określonym bodźcu zmysłowym (np. słuchowym) wrażeń zmysłowych innego rodzaju (np. wzrokowych czy dotykowych). Szczególnie wykorzystywana w poezji symbolicznej.

W mowie potocznej, a przede wszystkim w poezji, synestezja przejawia się w zmetaforyzowanych wyrażeniach (np. jako metafora, animizacja, personifikacja), których pewne doznania zmysłowe są przedstawione w kategoriach właściwym innym zmysłom (np. słodkie wonie, dotyk ciszy, gęsta ciemność) bądź w których zakres stosowania kategorii zmysłowych ulega rozszerzeniu przez powiązanie ich z pojęciami abstrakcyjnymi (np. czarna rozpacz, gorzkie doświadczenie, krzyk duszy).

Jednym z charakterystycznych rodzajów synestezji jest barwne słyszenie. Ujęcia synestezyjne mogą być podstawą rozbudowanych obrazów poetyckich, np.czarna rozpacz, krzyk duszy). Synestezja to częsty zabieg stosowany w tak krótkich formach jak haiku.

Przykład:
Zimne światło skurczone do listka
ostatniego na brzozie
odleciało bladożółte we mgłę.
(J. Przyboś, Sen i przebudzenie)